జాతకర్మ (Jatakarma) – హిందూ సంప్రదాయంలో శిశువు జనన సంస్కారం
జాతకర్మ అనేది హిందూ సంప్రదాయంలో
ఒక ముఖ్యమైన శిశు సంస్కారం,
ఇది 16 షోడశ సంస్కారాలలో (Ṣoḍaśa Saṁskāras)
మొదటిది. శిశువు జన్మించిన వెంటనే జరిపే ఈ పద్ధతి
బిడ్డ ఆరోగ్యం, ఆయుష్షు, మేధస్సు, మరియు ధర్మబద్ధమైన
జీవితం కలిగి ఉండేలా చేయడమే ప్రధాన లక్ష్యం.
1. జాతకర్మ అంటే ఏమిటి?
“జాత” అంటే పుట్టిన అని అర్థం, “కర్మ”
అంటే చేసే శుభ క్రియ అని అర్థం.
• ఇది బిడ్డ పుట్టిన వెంటనే లేదా పుట్టిన
కొన్ని గంటల తర్వాత (ఆరోగ్యం బట్టి)
చేసే శుభ సంస్కారం.
• శిశువు ఆరోగ్యంగా పెరగాలని, శరీర శుద్ధి,
ప్రాణ వృద్ధి, మరియు మానసిక బలాన్ని
పెంచేలా ఈ పద్ధతిని ఆచరిస్తారు.
• శిశువు జీవిత ప్రయాణం ధర్మబద్ధంగా,
ఆయురారోగ్యంగా సాగాలని ఆశీర్వదించడానికి
ఈ సంస్కారం నిర్వహించబడుతుంది.
2. జాతకర్మ సంస్కారం యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలు
✅ శిశువుకు ఆరోగ్యకరమైన ఆరంభం కల్పించడం
✅ జీవితంలో ధర్మం, ఆధ్యాత్మికత,
సాంప్రదాయ గుణాలను నేర్పించడం
✅ బిడ్డను మాతృపాల తాగడానికి సిద్ధం చేయడం
✅ గ్రహనక్షత్ర ప్రాబల్యాన్ని లెక్కించి, జనన
సమయాన్ని పంచాంగంలో నమోదు చేయడం
✅ జీవిత ప్రయాణానికి తొలి శుభాశీర్వాదాన్ని
అందించడం
3. జాతకర్మ ఎప్పుడు చేయాలి?
📌 బిడ్డ పుట్టిన వెంటనే లేదా పుట్టిన కొన్ని
గంటల తరువాత (12-24 గంటల లోపల)
చేయడం ఉత్తమం.
📌 పురోహితుడు శాస్త్రోక్తంగా పంచాంగాన్ని
పరిశీలించి ముహూర్తాన్ని నిర్ణయిస్తారు.
📌 బిడ్డ ఆరోగ్య స్థితిని బట్టి, కొన్ని కుటుంబాలలో
ఇది పదమూడో రోజు (నామకరణానికి ముందు)
చేయబడుతుంది.
4. జాతకర్మ సంస్కారం చేసే విధానం
(A) పూజా కార్యక్రమం
✅ గణపతి పూజ, నవగ్రహ పూజ,
మరియు ఆశ్వినీ దేవతలకు పూజలు చేస్తారు.
✅ శిశువుకు తిలకం పెట్టి, ఆయుష్మాన్
భవ మంత్రం జపిస్తారు.
✅ బిడ్డ నోటికి తేనె & నెయ్యి కలిపిన నీరు
(Medicated Honey & Ghee) తినిపించడం.
✅ తండ్రి బిడ్డకు “ ఓం భూర్భువః స్వః”
అనే మంత్రం పలుకుతూ ఆయురారోగ్యం కోరడం.
(B) శిశువుకు మొదటి ఆహారం – తేనె & నెయ్యి
📌 తేనె & నెయ్యి కలిపి చిన్న మొత్తంలో బిడ్డ నాలుక
మీద పెట్టడం ద్వారా శిశువు ఆరోగ్యంగా పెరగాలని కోరతారు.
📌 “సర్వయుష్ చ జీ్వతం చ రుద్రస్య సపరిష్కృతం”
అనే మంత్రం చదివి, దీన్ని అందిస్తారు.
📌 బిడ్డ చైతన్యాన్ని పెంచడానికి, తొందరగా ఆరోగ్యంగా
ఎదగడానికి ఇది ఒక వైద్యపరమైన క్రియగా కూడా
ఉపయోగపడుతుంది.
(C) జాతక లేఖనం (Horoscope Chart Preparation)
📌 శిశువు జనన సమయాన్ని పంచాంగం ఆధారంగా రాశి,
నక్షత్రం, లగ్నం, తిథి లెక్కించి, జాతక చక్రం సిద్ధం చేస్తారు.
📌 బిడ్డ భవిష్యత్తుకు సంబంధించి ఆధ్యాత్మిక సూచనలు,
వంశపారంపర్య రాశిఫలాలను పొందడం కూడా ఈ కర్మలో భాగం.
5. జాతకర్మ యొక్క వైద్య పరమైన ప్రాముఖ్యత
📌 శిశువు పుట్టిన వెంటనే శరీర శుద్ధి, శ్వాస వ్యవస్థ ప్రక్షాళన,
రోగనిరోధక శక్తిని పెంపొందించేందుకు సహాయపడే కొన్ని
ఆయుర్వేద పదార్థాలను ఉపయోగిస్తారు.
📌 తేనె & నెయ్యి చిన్న పరిమాణంలో అందించడం
వల్ల శిశువు రోగనిరోధక శక్తి మెరుగవుతుంది.
📌 ఇది ప్రాచీన ఆయుర్వేదానికి సంబంధించిన
జ్ఞానానికి కూడా అనుసంధానించబడిన పద్ధతి.
6. జాతకర్మ సందర్భంగా పాటించాల్సిన నియమాలు
✔ బిడ్డ తల్లిపాలు మాత్రమే తాగాలి,
తేనె, నెయ్యి అతి తక్కువగా మాత్రమే ఇవ్వాలి.
✔ శిశువు పుట్టిన కొద్ది రోజులపాటు పూర్తి
పరిశుభ్రత పాటించాలి.
✔ పదమూడు రోజుల వరకు బిడ్డను బయట
తీసుకురాకూడదు (సూర్యకాంతి నుండి రక్షించాలి).
✔ బిడ్డకు కాంతి, ధ్వని ద్వారా ప్రేరణ ఇచ్చేలా
మంచి సంగీతం వినిపించడం మంచిది.
✔ జాతక లేఖనాన్ని పండితుల ద్వారా శాస్త్రోక్తంగా చేయించుకోవాలి.
7. జాతకర్మ తరువాత పాటించాల్సిన జీవన విధానం
✅ ఆహారం – తల్లి తినే ఆహారం పోషకాహారంగా ఉండాలి.
✅ బిడ్డ సంరక్షణ – శుభ్రత, హాయిగా ఉండే
వాతావరణం కల్పించాలి.
✅ శిశువు నిద్ర – సరిగ్గా నిద్రించేలా చూడాలి.
✅ ధర్మాచరణ – తల్లి మంత్ర జపం,
శుభ వాతావరణాన్ని పాటించాలి.
8. పురాణాల్లో జాతకర్మ ప్రస్తావన
📌 శ్రీకృష్ణుడి జనన సమయంలో వసుదేవుడు,
దేవకీ జాతక కర్మను శాస్త్రోక్తంగా నిర్వహించినట్లు
పురాణాల్లో ఉంది.
📌 శ్రీరాముడి జనన సమయంలో, దశరథ
మహారాజు జాతకర్మ తర్వాత హోమం నిర్వహించాడు.
9. జాతకర్మ ఎవరు చేయించుకోవాలి?
✅ పుట్టిన వెంటనే పిల్లల ఆరోగ్యం, భవిష్యత్తు
శ్రేయస్సు కోరే కుటుంబాలు.
✅ వంశపారంపర్య ధర్మాన్ని
కొనసాగించాలనుకునే కుటుంబాలు.
✅ శిశువు జీవితాన్ని ధర్మబద్ధంగా
ప్రారంభించాలనుకునే తల్లిదండ్రులు.
10. ముగింపు
జాతకర్మ అనేది శిశువు పుట్టిన వెంటనే ఆరోగ్యం,
మేధస్సు, మరియు ధర్మబద్ధమైన జీవితం కోసం
చేసే పవిత్ర కర్మ. ఇది ఒక వైపు వైద్యపరంగా
శిశువు శరీరానికి మేలు చేయగా, మరోవైపు భవిష్యత్తుకు
ఒక మంచి బాట వేసే ఆధ్యాత్మిక శుభకార్యం.
