నిష్క్రమణ (Nishkramana)
శిశువును మొదటిసారి బయటికి
తీసుకెళ్లే హిందూ సంప్రదాయం
నిష్క్రమణ అనేది హిందూ సంప్రదాయంలోని
16 షోడశ సంస్కారాలలో (Ṣoḍaśa Saṁskāras)
ఒకటి, ఇది శిశువును మొదటిసారి ఇంటి వెలుపలికి
తీసుకెళ్లే పవిత్ర సంస్కారం. ఇది బిడ్డకు ఆరోగ్యవృద్ధి,
సూర్య, చంద్ర దేవతల ఆశీర్వాదం, ప్రకృతి శక్తుల అనుగ్రహం
అందించే శుభ ఆచారం.
1. నిష్క్రమణ అంటే ఏమిటి?
“నిష్క్రమణ” అంటే బయటకు వెళ్ళడం అనే అర్థం.
• ఇది శిశువును మొదటిసారి ఇంటి వెలుపలికి
తీసుకెళ్లే హిందూ సంప్రదాయం.
• ఇది సాధారణంగా 3వ, 4వ నెల లేదా
6వ నెలలో నిర్వహిస్తారు.
• శిశువు తొలిసారి సూర్యకాంతి, స్వచ్ఛమైన గాలి,
ప్రకృతి స్పర్శను పొందేందుకు నిర్వహించే శుభ కర్మ.
• బిడ్డకు మంచి ఆరోగ్యం, బలమైన శరీర నిర్మాణం,
మేధస్సు అభివృద్ధి కావాలనే ఉద్దేశంతో ఈ
సంప్రదాయాన్ని పాటిస్తారు.
2. నిష్క్రమణ సంప్రదాయం యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యాలు
✅ శిశువుకు సూర్యుడి (Solar Energy)
మరియు చందమామ (Lunar Energy)
ఆశీర్వాదం అందించడం
✅ తాజా గాలి, ప్రకృతి మాధుర్యం ద్వారా
ఆరోగ్యాన్ని మెరుగుపరచడం
✅ శిశువు దృష్టి శక్తి మెరుగుపడేందుకు
సహాయపడే ప్రకృతి దృశ్యాలను చూపించడం
✅ శిశువుకు భద్రతా చిహ్నంగా తలపై గంధం,
కుంకుమ, నల్లటి తాడు కట్టడం
✅ ఆరోగ్య సంరక్షణతో పాటు, కుటుంబ పెద్దల
ఆశీర్వాదం పొందించడం
3. నిష్క్రమణ ఎప్పుడు చేయాలి?
📌 బిడ్డ 3వ, 4వ లేదా 6వ నెలలో
ఈ కర్మను జరుపుకోవచ్చు.
📌 పురుష బిడ్డの場合 4వ నెలలో,
మహిళా శిశువుకు 3వ నెలలో నిర్వహిస్తారు.
📌 వైద్యులు, పండితుల సూచన మేరకు
బిడ్డ ఆరోగ్యాన్ని బట్టి నిర్వహించాలి.
📌 శుభ ముహూర్తాన్ని పంచాంగం
ప్రకారం నిర్ణయించాలి.
📌 ఉత్తమ నక్షత్రాలు – అశ్విని, మృగశిర,
పుష్య, హస్త, అనూరాధ, శ్రవణం,
ఉత్తరాభాద్ర, రేవతి.
📌 ఉత్తమ తిథులు – ద్వితీయ, తృతీయ,
పంచమి, సప్తమి, ఏకాదశి, త్రయోదశి, పౌర్ణమి.
4. నిష్క్రమణ చేసే విధానం
(A) పూజా కార్యక్రమం
✅ గణపతి పూజ, నవగ్రహ పూజ,
మరియు కులదేవత ఆరాధన.
✅ బిడ్డను తల మీద గంధం,
కుంకుమ పెట్టి తల్లిదండ్రులు ఆశీర్వదిస్తారు.
✅ శిశువును ఇంటి ప్రధాన ద్వారం వద్ద
నిలబెట్టి, తూర్పు దిశలో లేదా ఆలయం,
పక్కనే పార్క్ లేదా స్వచ్ఛమైన ప్రదేశానికి తీసుకెళ్లడం.
✅ సూర్యునికి, చంద్రునికి నమస్కారం చేయించి,
బిడ్డ ముఖాన్ని సూర్యోదయం వైపు తిప్పడం.
✅ బిడ్డ తొలిసారిగా సూర్యుడిని, ప్రకృతిని చూస్తూ,
మృదువైన గాలి అనుభవించేలా చూడటం.
(B) కుటుంబ ఆనంద వేడుకలు
✅ కుటుంబ పెద్దలు శిశువుకు బంగారు
లేదా వెండి గొలుసు ధరించిస్తారు.
✅ శిశువుకు తీపి పదార్థాలు తినిపించడం.
✅ బంధువులు శిశువుకు నల్ల దారం
(నజర్ దోషం నివారణకు) కట్టడం.
✅ శిశువును ఆలయం లేదా గోశాల లేదా
పవిత్ర ప్రదేశానికి తీసుకెళ్లి ఆశీర్వాదం పొందించడం.
(C) నిష్క్రమణ యొక్క వైద్య పరమైన ప్రాముఖ్యత
📌 శిశువు పుట్టిన తర్వాత కొన్ని నెలల పాటు
ఇంట్లోనే ఉండటం వల్ల నిష్క్రమణ ద్వారా
విటమిన్ D, సూర్యకాంతి, ఆక్సిజన్ ఎక్కువగా శ
రీరానికి అందుతుంది.
📌 శిశువు మొదటిసారి ప్రకృతిని చూడటం
వల్ల దృష్టి శక్తి పెరుగుతుంది.
📌 తాజా గాలి వల్ల శిశువు శ్వాసకోశ
ఆరోగ్యం మెరుగవుతుంది.
📌 శిశువు రోగనిరోధక శక్తి అభివృద్ధి
చెందే అవకాశం ఉంది.
5. నిష్క్రమణ అనంతరం పాటించాల్సిన
జీవన విధానం
✅ శిశువు పర్యావరణాన్ని పరిశుభ్రంగా ఉంచాలి.
✅ బిడ్డను ఎక్కువ సమయం బయట
ఉంచకుండా, క్రమంగా ప్రకృతి పరిచయం చేయాలి.
✅ తాజా గాలి, స్వచ్ఛమైన వెలుతురు
శిశువుకు అందేలా చూడాలి.
✅ అధికంగా వెలుతురు ఉన్న ప్రదేశాల్లో
ఎక్కువ సమయం ఉంచకూడదు.
✅ శిశువును భద్రంగా పట్టుకుని,
భయపడకుండా పరిచయం చేయాలి.
6. పురాణాల్లో నిష్క్రమణ ప్రస్తావన
📌 శ్రీకృష్ణుడి చిన్నతనంలో నిష్క్రమణ వేడుకను
గోకులంలో నిర్వహించినట్లు పురాణాల్లో ఉంది.
📌 శ్రీరాముడిని జనక మహారాజు నిష్క్రమణ
సంస్కారం ద్వారా సూర్యుని దివ్య కాంతిని చూడేలా చేసాడు.
7. నిష్క్రమణ ఎవరు చేయించుకోవాలి?
✅ ప్రతి హిందూ కుటుంబం ఈ సంప్రదాయాన్ని
పాటించడం ద్వారా శిశువుకు శుభాశీర్వాదం కలిగించవచ్చు.
✅ బిడ్డ ఆరోగ్యం, భవిష్యత్తు శ్రేయస్సు కోరే
తల్లిదండ్రులు ఈ కర్మను చేయించుకోవచ్చు.
✅ కుటుంబ సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించాలనుకునే
కుటుంబాలు ఈ కర్మను పాటించాలి.
8. నిష్క్రమణ వేడుక ఎక్కడ నిర్వహించాలి?
✅ ఇంటివద్ద, తూర్పు ముఖంగా.
✅ దేవాలయం, పవిత్ర స్థలాల్లో.
✅ బహిరంగ ప్రదేశాల్లో – ప్రకృతి దగ్గర,
పార్క్, గోశాల వంటివి.
9. ముగింపు
నిష్క్రమణ అనేది శిశువు ఆరోగ్యానికి,
శరీర బలానికి, మానసిక అభివృద్ధికి తోడ్పడే
పవిత్ర హిందూ సంప్రదాయం. ఇది బిడ్డను
తొలిసారిగా ప్రకృతితో, దేవతల కాంతితో, మరియు
సమాజంతో అనుసంధానం చేయడానికి రూపొందించిన
శాస్త్రీయమైన, ఆధ్యాత్మికమైన వేడుక.
